De laatste weken hoorde ik, een aantal keer een uitspraak uit de mond van verschillende beroepssaxofonisten. Het ene geval ging over hoge noten, nl Een amateur kan hoge noten spelen maar ze zijn nooit mooi.
de andere uitspraak was de embouchure van een amateur is nooit goed genoeg om dit stuk goed stemmend te kunnen spelen.
Je kunt je hierdoor gekrenkt voelen, je kunt het ook gewoon aannemen.
De tijd, onder deskundige begeleiding, die door iemand op een vakopleiding gestoken wordt in het spelen, de diepgang en de verbreding van kennis die daar wordt opgedaan en de voortzetting daarvan in het beoepsleven kun je niet vergelijken met een amateur, die zeg maar heel verdienstelijk soms wel 30 uur per week studeert.
Dit vind ik wel een leuke discussie. Zeg namelijk nooit nooit. Ik ken verschillende amateurs. Goed geoefende amateurs overigens, die dus regelmatig spelen. En dan spreek ik over minimaal een uur per dag.
Deze kunnen zeer goed spelen en zijn ook mooi in de hoogte. Daar hoef je geen 30 uur per week voor te spelen. Dat kan ook met 15 uur per week. Natuurlijk zal dit langer duren en meer moeite kosten, maar het is wel mogelijk.
Ditzelfde geldt voor de stemming. Het gehoor van een amateur kan net zo goed zijn als dat van een prof. Alleen dat van een prof is meer geoefend. Wil niet automatisch zeggen dat een amateur niet in staat is om een dergelijk gehoor verder te ontwikkelen en op hetzelfde niveau te komen.
Ja, het is moeilijk, en ja die weg is lang. Maar niet onmogelijk
Maar terug naar het stemmen van een sax binnen een orkest. Voorwaarde is dat de sax goed is afgesteld. Dit is merk onafhankelijk. De stemming van de sax wordt door meerdere factoren bepaald. Onveranderlijke factoren en veranderlijke. Als het bij de onveranderlijke al niet goed zit (bouw van de sax, beker, resonantie, enz) valt er weinig meer aan aan te passen. De veranderlijke uiteraard wel (mondstuk, hals, kleppen, enz.).
Een valse sax zal nooit zuiver worden. Echter kan de speler dat wel compenseren door een toon op te drijven of juist te laten zakken.
Een duur merk geeft geen garantie voor de stemming. Volgens mij is er niet 1 sax 100% stemmend. Een goede sax van een goedkoop merk kan net zo stemmend zijn als een sax van een duurder merk. Al zal je er minder van kunnen vinden, omdat je over het algemeen toch wel kan stellen dat je waar voor je geld krijgt.
Om een voorbeeld te geven:
een leerling van mij heeft een serie 2 sopraan van Selmer. Deze sax is in het boven register te laag en in het onder register te hoog. Zij kan dit aardig compenseren omdat ze de sax kent. Ik heb daar meer moeite mee.
Ik heb zelf een Schenkelaars sopraan thuis liggen. Deze is veel beter qua stemming. Alleen de klank is daar wat scherper en oppervlakkiger van. Dus minder geschikt voor het orkest.
Stemming is belangrijk in een harmonieorkest, maar ook de klank van je sax. De voorkeur heeft toch wel een ronde, warme en open klank. Dit kan deels door de combinatie mondstuk-riet gevormd worden, maar zeker ook door de sax. Is de sax wat scherp van klank is hij minder geschikt omdat hij minder mengt.
