Hier spelen doorgaans twee dingen mee. Ten eerste is een sax niet een perfect stemmend instrument bij alle noten, dus bij veel saxen moet je (juist vaak in het hoog) bijsturen met je embouchure om de toon hoger of lager te krijgen (meer knijpen is hoger, meer los laten is lager). Door met je stemapparaat uit te zoeken welke noten hoe afwijken, kan je voor je zelf een beeld opbouwen waar je hoe moet bijsturen (en dit kost veel tijd om uit te zoeken).
Ten tweede hebben veel saxofonisten de onbewuste neiging om in het hoog meer te knijpen omdat ze het idee hebben dat die extra kracht nodig hebben om die noot er uit te laten komen (en gaat de toon dus omhoog) terwijl dat vaak niet nodig is. Een goede oefening om je onbewuste te trainen hiervoor is om eerst een lage D te blazen, deze twee seconden aan te houden en dan naar de A daarboven te gaan, na twee seconden naar de D (middel-D) daar weer boven, de A daarboven en tenslotte de hoge D en dan weer terug (A > D > A > D) en dat alles op één adem. De truuk is dat zoals je de lage D blaast (waarbij je je hele embouchure ontspannen hebt om die lage noot er uit te krijgen), je alle noten moet blazen, dus ook de hoge. Als je dan langzaam van de lage D naar de hoge D gaat, moet je dus ook continue er op focussen dat je nog steeds dat ontspannen embouchure hebt. Als je dit met steeds noten van twee seconden goed onder de knie hebt (en denk bij deze oefening niet te snel dat je het onder de knie hebt), kan je de snelheid langzaam opschroeven zodat je over een jaar alle noten binnen twee seconden kan spelen. Doe je deze oefening altijd een paar minuten voor het spelen, zul je merken dat je stemming over het hele bereik veel beter is.
Overigens is het in een sax-ensemble altijd aan te raden om nadat jullie warm gespeeld zijn te stemmen en niet te wachten totdat iemand er wat van zegt. Je hebt drie instrumenten die qua klank heel dicht bij elkaar liggen, dan hoor je stemmingsfouten heel snel. Stem ook altijd af op het bereik dat je het meest gebruikt, een sopraan is bijvoorbeeld in de meeste gevallen meer gebaad bij een goed afgestemd hoog terwijl een bariton meestal meer in het lagere gedeelte van het bereik zit en dus beter daarop afgestemd kan worden. Ga bij het stemmen ook niet je zelf stemmen, maar vraag iemand anders om het stemapparaat vast te houden en jou te zeggen of je hoger of lager moet terwijl jij een noot speelt. Als je het apparaat voor je hebt terwijl je speelt, heb je al snel de neiging om bij te sturen aan de hand van hoe de naald staat, maar dan ga je na het stemmen weer spelen en stuur je niet meer bij.
En dat is weer een hele lap tekst op kosten van mijn werkgever :lol:
