Author Topic: Het intoneren van onzuiverheden  (Read 5119 times)

0 Members and 1 Guest are viewing this topic.

Offline Daan

  • Member
  • *
  • Posts: 2.327
  • Gender: Male
  • sopraan, alt en tenor
Het intoneren van onzuiverheden
« on: 13 December 2005, 21:55:22 »
Het intoneren van onzuiverheden

Op dit forum werd veel gevraagd over onzuiverheden, dat een noot niet zuiver was.
Bij de meeste gevallen kwam het erop neer dat het toepassen van correctiegrepen het beter werd.
Hier staan wat correctiegrepen.

Door saxofonist Ties Mellema, korte biografie: Klik hier!
_____________________________________________________________________________________________________________________

Intonatie en afstemmen

Elke saxofoon is vals. Over het algemeen zijn de noten met octaafklep te hoog en die zonder octaafklep te laag. Omdat leerlingen wennen aan een onzuiver instrument, mits ze van zichzelf een uitstekend gehoor hebben, is het belangrijk ze al in een vroeg stadium op onzuiverheden te wijzen. Onzuiverheden kunnen worden opgelost door middel van het aanpassen van het embouchure en het toepassen van correctiegrepen. Ook bij het toepassen van correctiegrepen moet de speler de toon goed centreren om de goede kleur te vinden. Corrigeren door middel van het embouchure gebeurt door manipulatie van de keel en nauwelijks door de kaak en/of lippen.

Toon

Lage noten tot C#’ Opmerking: geen greepcorrectie mogelijk
D’ Hoger: C# Opmerking: de hoge correctie is meestal te hoog
D#’ Hoger: C# Opmerking: standaardcorrectie
F#’ Opmerking: het is verstandig niet alleen op de midden F#, maar ook  op de lage F# af te stemmen en zo een gemiddelde te kiezen
G’ Hoger: Tf/lage Eb Opmerking: deze is meestal te laag op een Selmer saxofoon
A’ en Bb’ Hoger:G# Opmerking: op alle saxofoons te laag
B’ Hoger: Ta Opmerking: deze correctie wordt vaak té hoog
C#’’ Hoger: Tc of 3+octaaf Opmerking: op alle saxofoon te laag
D’’ Lager: lage B Opmerking: veel te hoog op alle saxofoons
G’’ en G#’’ Lager: lage C of 6*
A’’ Lager: 5
Bb (pet.) Lager: 4(+5)
Bb (ta) Lager: 4
B Lager: 6* (goede correctie voor mp en zachter) Opmerking: veel te hoog op de meeste saxofoons
C# Lager: 4** Opmerking: veel te hoog op de meeste saxofoons
Palmgrepen Lager: door kleppen gesloten te laten kan de intonatie verbeterd worden (bijv. hoge E: C1+C3 Opmerking: De palmgrepen zijn vaak te hoog. Afstelling van de hoogte van deze kleppen is vaak noodzakelijk.

Nota Bene: meestal betekent het sluiten van kleppen dat de toon lager wordt en het openen van kleppen dat de toon hoger wordt. Soms is dat wel eens andersom zoals bij de A’+lage C

*Een goede hulpgreep is de lage D klep (6) zo af te stellen dat de bovenliggende aangesloten kleppen niet helemaal dicht gaan. Bij voorkeur dient er een stelschroef aangebracht te worden zodat door middel van een schroevendraaier de hoogte van de correctie bijgesteld kan worden.

** Een min of meer onmisbare correctie is om de lage F-klep (4) met de C-klep te verbinden zodat deze gedeeltelijk dicht gaat. Ook hier is een stelschroef erg nuttig. Ook kan een automatische correctie, zoals bij de sopraansax en de altsax serie III van Selmer, aangebracht worden.

(Bron: leerplan 2001, door Ties Mellema (N.B. niets van dit document mag vermenigvuldigd of geciteerd worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur))
_____________________________________________________________________________________________________________________

Ik leg een paar eventjes uit voordat er daarover wordt gevraagd...

Als de toon via de correctiegreep nog te laag of te hoog is probeer de greep die je erbij neemt dan niet helemaal in te drukken...

Die komma (’ of ’’) die er staat, staat voor het nummer, bijvoorbeeld: C#’ is de lage Cis (Cis 1) en C#’’ is de Cis in de notenbalk (Cis 2).

Tf, Tc, Ta enz. enz. enz.
Zoals ik eerder had uitgelegd in andere discussies staat de T voor Triller, dus bij Tf zou het zijn de Triller (van) F.

Palmgrepen, ookwel Palmkeys genoemd. Dat zijn die drie grepen bovenaan voor je linker hand. Om de hoge noten te spelen, D, Dis, Es, E, F, (Fis) enz.

De cijfers: 1, 2, 3, 4, 5, 6. zijn gewoon de toesten waarop je je vingers zet. Vanaf boven naar beneden. De rechter(right) toetsen worden ook zo gerekend. en de palmkeys(palmgrepen) ook.
De rechter toetsen bedoel ik de Ta en de Tc (enz.) die ook de R1, R2, R3 genoemd worden. En de toets voor de Front F: R4 (weet ik namelijk niet zeker!)
De palmgrepen worden soms aangegeven met L1, L2, L3. Hetzelfde verhaaltje als bij de rechter, alleen bij deze staat de L voor Linker(Left)

De noot C’’ staat er ook niet op. Ik gebruik meestal de hulpgreep Ta (Triller A, R3) erbij. Een andere optie is de toets 3 (G klep) en octaaf klep erbij te nemen.

Het is vooral handig, als je het toepast met andere mensen om zo zuiverder te spelen. Hierbij zou ik goed luisteren (dus goed luisteren naar elkaar) en de andere ook vertellen over het zuiver maken van de toon.
Als de andere dit niet doen zou ik het zelf ook niet doen, omdat je het ook gelijk hoort de verschillen.

Natuurlijk kan deze schema afwijken. Het is daarom handig omjezelf te stemmen via een chromatische stemapparaat/tuner. Of via een gestemde piano enz. enz. enz.

Het is meestal lastig om eraan te denken in het begin. Zet gewoon erboven de hulpgreep (voorbeeld bij C, +R3 erboven zetten).
In het begin zou je er misschien niet gelijk aan denken, maar later wel.

Natuurlijk is niet alles te verhelpen met de correctiegrepen. Je kan zelf ook proberen zo goed mogelijk te intoneren.

Handig is het voor je zelf op te schrijven welke grepen het beste zijn voor jouw op je saxofoon. Dit kan je het beste testen met een chormatische stemapparaat.
"Hij/zij die vraagt lijkt dom, hij/zij die niet vraagt blijft het."